Religijne Niepokoje Średniowiecza. Herezje Czy Próby Reform?

Celem wykładu jest przedstawienie ruchów heterodoksyjnych średniowiecza – począwszy od pierwszych herezji, które zaistniały na Zachodzie w XI wieku, poprzez ruchy dobrowolnego ubóstwa, kataryzm, herezje wolnego ducha aż po Wiklifa i Husa, uważanych za prekursorów reformacji. Omówione zostały nie tylko decydujące o specyfice tych herezji doktryny oraz ich innowacje w zakresie kultu i organizacji religijnej, ale również geneza tych zjawisk, która pozwala odpowiedzieć na pytania: które z nich powstały z dążenia do reformy Kościoła i jak poważne zagrożenie niosły one dla doktryny katolickiej. Kontrowersje dotyczące interpretacji herezji zostaną omówione na przykładzie kataryzmu, w którego przypadku kwestia genezy i specyfiki dzieli badaczy na dwie zasadnicze grupy – tych, którzy uważają, że mamy tu do czynienia z próbą reformy Kościoła, stworzoną w oparciu o odmienną interpretację Pisma Świętego oraz tych, dla których kataryzm był przedłużeniem wcześniejszych, dualistycznych herezji średniowiecznych – paulicjanimu i bogomilizmu, a nawet starożytnych, takich jak manicheizm.

Link do wykładu

Piotr Czarnecki – Absolwent historii oraz religioznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim, obecnie pracownik Instytutu Religioznawstwa UJ. Naukowo zajmuje się herezjami średniowiecznymi, w tym przede wszystkim kataryzmem (autor książek: Średniowieczny lucyferianizm, Gdańsk 2006; Kataryzm włoski, Kraków 2013; Geneza i doktrynalny charakter kataryzmu francuskiego XII–XIV w., Kraków 2017), oraz współczesnymi nowymi ruchami religijnymi.